Osoby prywatne i firmy jednoosobowe – zyski kapitałowe i dywidendy

W przypadku osób fizycznych i firm jednoosobowych zarówno dywidendy, jak i zyski podlegają opodatkowaniu, a straty z tytułu sprzedaży udziałów podlegają odliczeniu.

Główne stawki podatkowe to 22% podatku od zrealizowanego zysku ze sprzedaży, oraz 31,68% podatku od otrzymanej dywidendy w związku z posiadanymi udziałami w spółce.

Aksjesparekonto

Jeśli utworzysz osobisty rachunek oszczędnościowy (aksjesparekonto), możesz odroczyć to opodatkowanie po sprzedaży akcji zatrzymując środki na tym koncie, ale wypłaty z takiego konta są już traktowane w taki sam sposób, jak dywidendy z konkretnych akcji lub funduszy inwestycyjnych. Także można odroczyć opodatkowanie i reinwestować zgromadzone środki – jest to bardzo dobre rozwiązanie dla osób szukających narzędzi do inwestowania długoterminowego.

Spółki AS (aksjeselskap)

Inwestowanie poprzez własną spółkę akcyjną w akcje innych spółek niesie ze sobą sporo korzyści podatkowych, jeżeli inwestujemy w akcje spółek z obszaru EOG. Spółka korzysta wtedy z fritaksmodellen i w związku z tym sprzedaż akcji z zyskiem jest zwolniona z podatku od zysku, natomiast sytuacja działa też w drugą stronę – w przypadku zbycia akcji ze stratą nie mamy możliwości odpisu tej straty.

Inwestycje kapitałowe poza EOG nie są objęte modelem zwolnienia i podlegają zobowiązaniom podatkowym, tak jak w przypadku osób fizycznych i firm jednoosobowych oraz w taki sam sposób, jak inne przychody i koszty. Takie zyski i dywidendy zostaną zatem uwzględnione w całkowitym dochodzie spółki i będą opodatkowane stawką 22% (2021).

To, że spółka AS otrzymuje dochody korzystając z modelu zwolnienia (zyski i dywidendy są wtedy wolne od podatku) nie oznacza, że akcjonariusze mogą swobodnie z nich korzystać bez płacenia podatku. Dochód jest zwolniony z podatku tak długo, jak długo pozostaje w spółce AS. Można go oczywiście wykorzystać do pokrycia kosztów w firmie lub do zainwestowania w nowe akcje lub inne aktywa. Ale jeśli pieniądze są wybierane z firmy – jako wynagrodzenie lub dywidenda – trzeba je opodatkować w standardowy sposób (naliczenie wypłaty lub dywidenda).

Dywidendy – inwestowanie poprzez spółke akcyjną

Dywidendy z inwestycji mogą być w całości zwolnione z opodatkowania lub, alternatywnie, podlegać ograniczonemu opodatkowaniu, gdy tylko 3% dywidendy jest wliczane do całościowego dochodu spółki.

Podatek a rodzaj inwestycji poprzez AS

Inwestycje w akcje, które wchodzą w zakres metody zwolnienia, będą obejmować akcje (notowane i nienotowane na giełdzie) oraz fundusze kapitałowe, które zostały faktycznie utworzone i mają siedzibę w krajach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EU/EØS). 

Fundusze inwestycyjne o kapitale akcyjnym większym niż 80% są traktowane jako zwykły fundusz pod względem podatkowym. Dla takiego funduszu inwestycyjnego nie ma znaczenia, czy bazowe inwestycje znajdują się w obszarze UE lub EOG czy poza nim, dopóki fundusz jako taki kwalifikuje się do metody zwolnienia i ma siedzibę w UE/EOG.

W funduszach mieszanych, w których kapitał akcyjny wynosi od 20% do 80%, zwrot jest dzielony na część akcyjną i odsetki (według obowiązującego szablonu). Nie ma znaczenia, czy zwrot w rzeczywistości pochodzi z części akcyjnej, czy z odsetek. Może to skutkować tym, że zwrot, który właściwie pochodzi z akcji, jest traktowany jako dochód z odsetek i jest opodatkowany jako ogólny dochód w spółce. Aby uniknąć takiego „efektu”, można rozważyć inwestowanie w czyste/zwykłe fundusze akcyjne lub fundusze inwestycyjne (rentefond). Inwestując w te instrumenty nie podlega się automatycznemu rebalansowaniu, dlatego ważne jest, aby było to robione w taki sposób, aby zachować wybrany profil ryzyka. 

Papiery wartościowe, takie jak instrumenty pochodne, posiadające akcje lub indeksy giełdowe jako podmiot zasadniczy, mogą być objęte metodą zwolnienia, jeżeli podmiot zasadniczy kwalifikuje się do metody zwolnienia.

Jeżeli instrumenty pochodne mają indeks giełdowy jako podmiot zasadniczy, wymagane jest, aby co najmniej 90% wartości rynkowej akcji zasadniczych indeksu odnosiło się do akcji przynależących do UE/EOG.

Załóżmy, że spółka AS inwestuje w akcje / fundusze akcyjne lub instrumenty pochodne, których podmiotem bazowym są indeks giełdowy / akcje, i które kwalifikują się do metody zwolnienia. W takim wypadku zyski lub dywidendy mogą być całkowicie lub częściowo zwolnione z opodatkowania w spółce.

Podsumowanie

Wprowadzenie możliwości używania aksjesparekonto (2017 rok) dla osób prywatnych dało możliwość osobom fizycznym inwestowania w akcje spółek na podobnych zasadach, jak to dotychczas miało miejsce w przypadku inwestowania poprzez własną spółkę akcyjną.

Aksjesparekonto daje możliwość odroczenia opodatkowania – zatem jest to bardzo dobre rozwiązanie dla inwestora długoterminowego chcącego reinwestować kapitał, dzięki czemu opodatkowanie jest odroczone do momentu wybrania pieniędzy z konta.

Zatem posiadanie spółki akcyjnej jedynie do celów inwestowania w akcje notowane na giełdzie może dla większości osób być rozwiązaniem droższym (koszty założenia spółki, koszty prowadzenia księgowości, przy większej spółce – koszty rewizji), i warto wziąć pod uwagę inwestowanie poprzez aksjesparekonto.

Natomiast są też pewne korzyści, które daje nam rozwiązanie z własną spółką akcyjną, których nie mamy poprzez użycie aksjesparekonto jako osoba fizyczna, m.in. możliwość użycia fritaksmetoden nie tylko do zysków ze sprzedaży akcji notowanych z obszaru EOG, ale też do zysków z sprzedaży akcji nienotowanych na giełdach, opcji czy też innych derywatów opartych o akcje spółek z obszaru EOG.

Namacalnym przykładem może być inwestycja w akcje innej spółki AS zakładanej z wspólnikami – wyjście z takiej inwestycji z zyskiem (sprzedaż akcji) nie doprowadzi do opodatkowania zysku w przypadku, gdy właścicielem akcji była nasza spółka akcyjna. W przypadku inwestycji jako osoba fizyczna nie mamy możliwości użycia aksjesparekonto, zatem będąc właścicielem akcji jako osoba fizyczna zapłacimy 22% podatku od zrealizowanego zysku.